ศิลปินเพลงเพื่อชีวิต

หรือ นายยืนยง โอภากุล เกิดวันที่ 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2497 เป็นชาวจังหวัดสุพรรณบุรี จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาจากโรงเรียนกรรณสูตรศึกษาลัย จังหวัดสุพรรณบุรี โรงเรียนช่างก่อสร้างอุเทนถวาย ศึกษาต่อระดับปริญญาตรีสาขาสถาปัตยกรรมศาสตร์ ณ Mapua Institute of Technology ประเทศฟิลิปปินฎส์ นายยืนยง โอภากุล เป็นนักดนตรี นักร้อง นักประพันธ์เพลง นักแสดงละครและภาพยนตร์ นักเขียน และนักเคลื่อนไหวทางวัฒนธรรมเพื่อสร้างสรรค์สังคมไทย เริ่มต้นเส้นทางดนตรีโดยได้รับอิทธิพลจากคุณพ่อมนัส โอภากุล หัวหน้าวงชาวสุพรรณ ต่อมาได้ศึกษากีตาร์คลาสสิคกับอาจารย์เสถียร เสียงสืบชาติและวิชาการเรียบเรียงเสียงประสานดนตรีแจ๊สจากอาจารย์พนัสชัย ศุภมิตร เคยเป็นสถาปนิกที่การเคหะแห่งชาติก่อนที่จะหันมาสร้างวงดนตรีคาราบาวอย่างจริงจังตั้งแต่ พ.ศ. 2524 จนถึงปัจจุบัน มีบทบาทในฐานะหัวหน้าวงนักร้อง ผู้ประพันธ์เพลง ผู้เรียบเรียงเสียงประสาน และควบคุมการผลิต โดยมีสมาชิกที่เป็นนักดนตรีความสามารถสูงหลายคน คาราบาวเป็นวงดนตรีที่มีผลงานการแสดงคอนเสิร์ตสดทั้งระดับย่อย-ระดับใหญ่-ทัวร์คอนเสิร์ต มากที่สุดวงหนึ่งของไทย เพลงสร้างสรรค์ในนามวงดนตรีคาราบาวและงานเดี่ยวของยืนยงมีแนวทางเพลงที่หลากหลายทั้งแนวเพลงเพื่อชีวิต เพลงเพื่อการสร้างสรรค์สังคม เพลงโฆษณาสินค้า เพลงประกอบสื่อภาพยนตร์-ละคร และเพลงเกียรติยศในวาระสำคัญของแผ่นดิน เผยแพร่ต่อสาธารณะในรูปแบบสื่อต่างๆ ยืนยงแสดงความเป็นศิลปินร่วมสมัยที่สามารถใช้วัฒนธรรมเพลงสะท้อนปรากฏการณ์ของสังคมการเมืองเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่องไม่ต่ำกว่า 800 เพลง ตั้งแต่อัลบั้มเพลงชุดแรก ลุงขี้เมา (พ.ศ.2524) จนถึงอัลบั้มชุดต่อๆ มา อาทิ แป๊ะขายขวด วณิพก กัมพูชา เมดอินไทยแลนด์ ประชาธิปไตย ทับหลัง สัจจะสิบประการช้างไห้ พออยู่พอกิน นักสู้ผู้ยิ่งใหญ่ ฯลฯ นอกจากนี้ ยังมีเพลงที่ผลิตในวาระพิเศษเพื่อใช้ในกิจกรรมของสังคมส่วนรวมทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน หน่วยงาน องค์กร มูลนิธิต่างๆ โดยไม่แสวงหาผลกำไร มุ่งหวังให้สังคมไทยอยู่ดีกินดี มีคุณภาพสังคมที่ดี มีความรักความสามัคคีของคนในชาติ และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ไทย อาทิ เพลงผู้ปิดทองหลังพระ 80 ปีพ่ออยู่ สมเด็จพระพี่นาง หยุดทำร้ายประเทศไทย ซับน้ำตาอันดามัน ประพันธ์เพลงให้กับองค์กรทางสังคมและหน่วยงานราชการจำนวนมากโดยไม่คิดค่าใช้จ่าย ก่อตั้งมูลนิธิคาราบาวเพื่อกิจกรรมสาธารณกุศลมอบทุนการศึกษาให้เด็กยากจนต่างจังหวัด ได้รับรางวัลเกียรติยศมากมาย อาทิ สีสันอวอร์ด เพชรในเพลง ฯลฯ ด้วยความสามารถและคุณภาพของยืนยงในการแสดงดนตรี การขับร้อง การสื่อสาร การใช้ภาษาไทยที่มีความหมายให้แง่คิด ทำให้เกิดกระแสความนิยมในผลงานของคาราบาวอย่างยิ่ง เป็นที่ยอมรับทั่วประเทศไทย ประเทศเพื่อนบ้านและในสังคมตะวันตก ที่สำคัญคือครองใจผู้ฟังมายาวนานต่อเนื่องกว่าสามสิบปี นายยืนยง โอภากุล จึงได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทยสากล) พุทธศักราช 2556